Çeşitli mevsimlerde ve durumlarda kullarıni bir ay, gündüzleri yemek, içmek ve birleşmekten meneden, böyle bir ibadeti teklif eden Allah Teala'nın şüphesiz kullar için hayırlar, menfaatler, iyilikler sağlayan maksad ve hikmetleri vardır. Bunlar içinden bilinebilenleri, düşünebildiklerimizi şöyle sıralamak mümkündür:

1— Oruç Allah Teala'nın emri ile yapılan, O'na ibadet olmak üzere eda edilen bir vazife olduğu için oruçlu bütün gün kendisini devamlı olarak ibadet halinde bilecek, oruç hali ona kesintisiz veya sık sık Allah'ı anma, hatırlama imkanı verecektir. Allah'ı anmak kulun yaptığı en büyük ibadettir, aslında bütün ibadetlerin bir hedefi de "huzur maallah" haline alışmak, kalbin bir an Allah'tan gafil olmamasını sağlamaktır.

2— Oruç bir esaretten kurtulma temrini, insanı hükmü altında tutan alışkanlıklar ve adi ihtiyaçlara karşı bir başkaldırma provasidır. Alışkanlıkların yemek içmek gibi faydalısı, kumar, içki gibi zararlıları vardır. Her iki çeşidiyle alışkanlıkların mahkumu olmak, gerektiğinde onlara karşı duramamak eksikliktir, irade za'fına delalet eder, tavizlere sebep olur. Sabahtan aksama kadar iradesiyle aç ve susuz duran, şehvetim dizginleyen insan en hayatî alışkanlık ve ihtiyaçlarının da esaretinden kurtulmuş demektir; gerektiğinde bunlardan fedakarlık edebilecektir.

3— Fazla gıda vücutta birikimlere, zararlı fazlalıklara sebep olmaktadır. Oruç bunları temizlemekte, fazlalıkları eritmekte ve ruh gibi bedende bir de tasfiye (süzme) yapmaktadır. Bu hikmetin gerçekleşebilmesi için yemede ve içmede sünnet sınırıni aşmamak gerekir.

4-"Şeb-i yeldayı müneccimle muvakkit ne bilir?

    Mübtelay-ı gama sor kim geceler kaç saat!" beyti, derdi, acıyı ancak çekenin, ona ma'ruz kalanın bildiğini, aynı acıyı çekmeyen, aynı derdi taşımayan kimsenin dertlinin halinden anlayamayacağıni ifade etmektedir, islam sosyal adaletçi bir dindir; bütün canlılara karşı merhameti olmayan, mümin kardeşinin acisini kendi vücudunda duymayan bir insan en azından kamil bir mümin ve müslüman değildir; hamdır, eksikleri vardır, ibadetlerle kemale gelmesi gerekir. Oruç, açlık, susuzluk, ihtiyaca rağmen bekarlık gibi durumları yaşatan, bu ihtiyaçları herkese tatma ve duyma imkanı veren bir ibadettir. Bunun arkasından anlayış, alaka ve yardım gelecektir..